Jacek Kaczmarski - Stańczyk [tekst, tłumaczenie i interpretacja piosenki]

Wykonawca: Jacek Kaczmarski
Data wydania: 1981
Gatunek: Poetry
Tekst: Jacek Kaczmarski

Tekst piosenki

Dziś bal na zamku królowej Bony
Wytruto myszy zwieszono lampiony
I opłacono śpiewaków
Czuję jak blednie moja twarz błazeńska
Właśniem przeczytał o stracie Smoleńska
Ale gdzie Smoleńsk gdzie Kraków

Wiadomość pewna podpisy pieczęcie
Ale królowa skrzywi się z niechęcią
Rachunki bardziej ją troszczą
Zaplatam palce nieskore do gestów
Bo samych wodzów jest tu ze czterdziestu
Na balu dobrze ich goszczą

Gdybym pociągał sznury wielkich dzwonów
To bym z nich dobył najwyższego tonu
I biłbym biłbym na trwogę
A dzwoneczkami na błazeńskiej czapce
Swój kaduceusz mając za doradcę
Kogóż przestrzec ja mogę

Stańczyk - wołają - dajcie tu Stańczyka
Już im nie starcza uczta i muzyka
Chcą jeszcze pośmiać się z głupca
Nie jestem dobrym błaznem na te czasy
Lecz wśród jedwabnych i złotych kutasów
Na mądrość znajdźcie mi kupca

Lecz żadna mądrość nie zastąpi przeczuć
Które są przy mnie dzisiaj jak co wieczór
Choćby grano najgłośniej
Siedzę bez ruchu jak wyzbyty mowy
Czemu więc nagle wokół mojej głowy
Dzwoneczki dzwonią żałośnie

To ta kobieta władzy wciąż niesyta
Pisma podmienia raportów nie czyta
Tajne prowadzi układy
Mówcie że mądra że wielkiego rodu
Że wschodem rządzić ma ręka zachodu
A ja nie cierpię tej baby!

Interpretacja piosenki

Tekst stworzył(a)
Dziękujemy za wysłanie interpretacji
Nasi najlepsi redaktorzy przejrzą jej treść, gdy tylko będzie to możliwe.
Status swojej interpretacji możesz obserwować na stronie swojego profilu.
Dodaj interpretację
Jeśli wiesz o czym śpiewa wykonawca, potrafisz czytać "między wierszami" i znasz historię tego utworu, możesz dodać interpretację tekstu. Po sprawdzeniu przez naszych redaktorów, dodamy ją jako oficjalną interpretację utworu!

Wyślij Niestety coś poszło nie tak, spróbuj później. Treść interpretacji musi być wypełniona.

Podobnie jak Rejtan, czyli raport ambasadora, Stańczyk jest inspirowany malarstwem Jana Matejki. Kompozycja stanowi liryczną adaptację słynnego płótna Stańczyk na dworze królowej Bony po utracie Smoleńska z 1862 roku.

 

Funkcję podmiotu lirycznego pełni tytułowy nadworny błazen, który dowiedział się właśnie o upadku Smoleńska – twierdzy zdobytej 30 lipca 1514 roku przez wojska Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Chociaż zdarzenie to wzbudza u Stańczyka głęboki niepokój, dworzanie królowej Bony nie przejmują się tym, co dzieje się na dalekim wschodzie i bawią się w najlepsze.

 

Tylko błazen zdaje sobie sprawę z wagi upadku Smoleńska, które zwiastuje przyszłe rosyjskie zwycięstwa na wschodzie i stopniowe osłabianie Rzeczypospolitej – aż do utraty niepodległości kilka wieków później. Zarówno u Matejki, jak i u Kaczmarskiego jest on symbolem osamotnienia w refleksji nad nadchodzącym nieszczęściem, w opozycji do tych, którzy wolą pozostać ślepi, bawiąc się, pijąc i ucztując. Mądrość Stańczyka ostatecznie okazuje się bezsilna wobec przytłaczającej głupoty i ignorancji.

 

Jacek Kaczmarski powiedział w rozmowie opublikowanej na łamach miesięcznika Odra:

 

(...) Stańczyk to cały czas ten wątek, który się pojawia też w Arce Noego, a który jest w ogóle zjawiskiem typowym w historii ludzkości, że katastrofa przychodzi w sposób niezauważalny i katastrofa kończy świat, który się wydaje absolutnie bezpieczny i normalny. W momencie kiedy wszystko wydaje się w porządku, to jest moment, kiedy należy się spodziewać, że coś rąbnie i to skończy. I to jest głośna scena, kiedy Stańczyk dowiaduje się, że Smoleńsk zostaje zajęty i rozumie, że jest to początek końca Polski, jaką znał, ale tylko on to rozumie, natomiast tam za plecami, w otwartych drzwiach, widać, że w najlepsze trwa bal dworski i nikt tego nie traktuje poważnie i on sam uczestniczy w tej grze dworskiej. Wiadomo z przekazów, że był w konflikcie z królową Boną i to pogłębia jego bezsilność. I stąd ten obraz dzwoneczków na błazeńskiej czapce, których nikt nie weźmie za dzwony bijące na trwogę. To jest ten głos Kasandry, w który nikt nie wierzy.


Lub dodaj całkowicie nową interpretację - dodaj interpretację
Wyślij Niestety coś poszło nie tak, spróbuj później. Treść poprawki musi być wypełniona. Dziękujemy za wysłanie poprawki.
Najpopularniejsze od Jacek Kaczmarski
Lalka, czyli pozytywizm polski
34,5k
{{ like_int }}
Lalka, czyli pozytywizm polski
Jacek Kaczmarski
Mury
23,1k
{{ like_int }}
Jałta
21,8k
{{ like_int }}
Dobre Rady Pana Ojca
20,3k
{{ like_int }}
Dobre Rady Pana Ojca
Jacek Kaczmarski
Nasza Klasa
17,8k
{{ like_int }}
Nasza Klasa
Jacek Kaczmarski
Komentarze
Polecane przez Groove
Amore Mio
10,5k
{{ like_int }}
Amore Mio
Boski Heniek
Wynalazek Filipa Golarza
1,2k
{{ like_int }}
Wynalazek Filipa Golarza
Sobel
Futurama 3 (fanserwis)
2,3k
{{ like_int }}
Futurama 3 (fanserwis)
Quebonafide
Ma Meilleure Ennemie
11,8k
{{ like_int }}
Ma Meilleure Ennemie
Stromae
toxic till the end
631
{{ like_int }}
toxic till the end
Rosé (BLACKPINK)
Popularne teksty
Siedem
53,7k
{{ like_int }}
Siedem
Team X
34+35
45,5k
{{ like_int }}
Love Not War (The Tampa Beat)
26,5k
{{ like_int }}
Love Not War (The Tampa Beat)
Jason Derulo
SEKSOHOLIK
181,8k
{{ like_int }}
SEKSOHOLIK
Żabson
Snowman
85,8k
{{ like_int }}
Snowman
Sia