Jacek Kaczmarski
Jacek Kaczmarski
Jacek Kaczmarski
Jacek Kaczmarski
Jacek Kaczmarski
Podobnie jak Upadek Ikara czy Przypowieść o ślepcach, Wojna postu z karnawałem inspirowana jest malarstwem XVI-wiecznego niderlandzkiego malarza Pietera Bruegela Starszego.
Pochodząca z 1559 roku Walka karnawału z postem to jedno z najbardziej znanych płócien artysty. Dzieło przedstawia konflikt pomiędzy postawą duchową i materialną, przedstawiony w postaci pełnej symboli scenerii miejskiego święta. Chociaż ówczesny kontekst związany był ze sporem pomiędzy ascezą Kościoła Katolickiego a renesansowym humanizmem (również Reformacją, która stała w opozycji do katolickiej tradycji odpustów), obraz do dziś pozostaje uniwersalną metaforą dysonansu ciała i ducha.
Tekst Jacka Kaczmarskiego jest dość szczegółową, a przy tym humorystyczno-ironiczną relacją z zajść wykreowanych ręką Bruegela. Równocześnie może być odczytany jako komentarz do przywar polskiego społeczeństwa, a w szczególności powierzchownego charakteru wiary katolickiej, zestawionej z chciwością i egoizmem (Zmierzchem pójdę do kościoła, wyspowiadam grzeszki / Nocą przejdę się po rynku i pozbieram resztki).
Pytany o znamienne zdanie dusza moja pragnie postu, ciało karnawału, Kaczmarski powiedział na łamach Odry:
(...) to nie jest żadne przesłanie polityczne, tylko wizja losu w świecie, nie tylko mojego. To taka tęsknota do czystości widzenia, do prawdy, do światła, którą każdy ma, choć jednocześnie nawał zmysłowych pokus i wrażeń w świecie rozszarpują człowieka na strzępy i ciągną w różnych kierunkach, i są zaprzeczeniem tego, co się kojarzy z postem, czyli ową jasnością myśli i klarownością celu. Myślę, że to jest problem naszych czasów.