Jacek Kaczmarski
Jacek Kaczmarski
Jacek Kaczmarski
Jacek Kaczmarski
Jacek Kaczmarski
Utwór jest częścią albumu koncertowego Raj z programem inspirowanym opowieściami biblijnymi.
Podobnie jak w Raju utraconym Miltona, następstwem buntu Szatana (Strącenie aniołów, Władca ciemności) jest grzech pierwszych ludzi. Ewa zrywa owoc z Drzewa Poznania Dobra i Zła i dzieli go z Adamem. Konsekwencje sprzeciwu wobec boskiej woli stanowią wygnanie z Ogrodu Eden, tułaczka po ziemi oraz śmierć.
Wygnanie z raju posiada formę dialogu pomiędzy Adamem i Ewą, do którego dochodzi bezpośrednio po opuszczeniu Edenu. Oskarżana przez Praojca o skuszenie do grzechu, Pramatka broni swojej decyzji. Nie mogła znieść raju, postrzeganego jako swego rodzaju złota klatka, i postanowiła wybrać wolność – nawet za cenę trudu, znoju i śmierci (A ja nie mogłam bezczynnością żyć upojną / I zrobiłam to czego nie wolno).
Ewa przekonuje, że poprzez zerwanie owocu dała Adamowi dumę i niezależność, ten jednak oskarża ją o ból i wstyd. Ostatecznie jednak pragnie dzielić z nią cierpienia wygnania i dochodzi do wniosku, że – mimo odpowiedzialności kobiety za grzech – powinni wspólnie ofiarować sobie wsparcie (Pomóż mi przejść przez strumień / Rękę daj).
Utwór możemy odczytać jako metaforę dylematu pomiędzy bezpiecznym życiem w kłamstwie a buntem, który daje wyzwolenie za cenę bólu. Czyżby kolejne nawiązanie do realiów raju Polski Ludowej?