Neil Young - Cortez The Killer [tekst, tłumaczenie i interpretacja piosenki]
Album: Zuma
Data wydania: 1975-11-10
Gatunek: Rock, Blues Rock
Producent: Neil Young, David Briggs
Tekst: Neil Young
Utwór nawiązuje do losów Ferdynanda Corteza, hiszpańskiego konkwistadora, który w 1519 roku przypłynął do Meksyku („Przybył tańcząc przez wodę / Ze swoimi galeonami i pistoletami”). Bez walki wkroczył do Tenochtitlan, stolicy Azteków i uwięził króla Montezumę II („Na brzegu leżał Montezuma”). Hiszpanie zostali wygnani z miasta, ale wkrótce powrócili i opanowali stolicę, co oznaczało koniec azteckiego imperium.
Postać Corteza jak i poczynania Europejczyków w Nowym Świecie pozostają obiektem kontrowersji, w związku z dokonanymi zbrodniami oraz destrukcją rdzennych kultur. Neil Young nie wydaje się darzyć legendarnego konkwistadora sympatią, na co w oczywisty sposób wskazuje tytuł piosenki.
Końcowe wersy („I wiem, że ona tam żyje / I kocha mnie do tego dnia”) wydają się odbiegać od historycznej narracji i głównego wątku całej kompozycji. Niektórzy sugerowali, że Young wprowadza w tym miejscu element autobiograficzny, nawiązując do swojej byłej dziewczyny Carrie Snodgress. Inni wskazywali na Malintzin, nałożnicę Corteza.
W napisanej przez Jimmy’ego McDonougha biografii „Shakey”, znajdziemy następującą wypowiedź Neila Younga:
„(...) to mogłoby potwierdzać teorię reinkarnacji, zgodnie z którą byłeś w wielu miejscach, których oczywiście nigdy nie odwiedziłeś. Co ja do cholery robię, pisząc o Aztekach w »Cortez the Killer«, jak gdybym tam był, chodził między nimi? Czytałem tylko o tym w kilku książkach. Wiele bzdur po prostu wymyśliłem, bo przyszły mi do głowy”.