Reni Jusis
Reni Jusis
Reni Jusis
Reni Jusis
Reni Jusis
"Jeżeli porcelana to wyłącznie taka" to artystyczna adaptacja wiersza współczesnego poety Stanisława Barańczaka, który znalazł się w tomie wydanym w 1990 roku, zatytułowanym "Tryptyk z betonu, zmęczenia i śniegu" - jednym z najbardziej znanych tomików poetyckich Poety. Sam tomik, jak sama nazwa wskazuje składa się z trzech części - wierszy mieszkalnych, okolicznościowych oraz nabywczych.
Tomik ten jest wyrazem codzienności z którą mierzył się Stanisław Barańczak w czasach PRL-u. Poeta ukazuje w nim różnego rodzaju elementy systemu – sieć podsłuchów, brak dostępu do produktów codziennego użytku, jednolitość mebli - brak możliwości wyboru, a nawet codzienne stanie w kolejkach. Nie unika także tematu cenzury języka, mówi więc o języku propagandy w przemówieniach,prasie, mediach a także poezji.
Wydarzenia opisywane w poszczególnych utworach, także utworze "Jeżeli porcelana...", osadzone zostają przez Barańczaka w typowym PRL-owskim otoczeniu - pojawiają się bloki z wielkiej płyty, zatłoczona komunikacja miejska i wspominane kolejki, ale także sama sytuacja polityczna - stan wojenny i lęk społeczeństwa przed eskalacją konfliktów. W każdym z tych miejsc rozgrywają się dramaty ludzkie, które sprawiają, że opisywane miejsca stają się symbolicznym więzieniem człowieka. Wszystkie utwory pełne są smutku, samotności i poczucia osaczenia Podmiotu mówiącego w utworze, którego możemy uznać za samego Stanisława Barańczaka.
"Jeżeli porcelana..." należy do części "Kątem u siebie (Wiersze mieszkalne)", tomu składającego się z zaledwie 10 utworów, gdzie każdy traktuje o właśnie mieszkaniu - problemach związanych z radością jaką było posiadanie w tamtym czasie własnego lokalu, a czego współczesny odbiorca nie jest w stanie zrozumieć.
Podmiot mówiący w utworze zwraca się do adresata mówiąc z pełnym przekonaniem, że nic nie jest gwarantowane, żadna własność materialna nie jest w stanie zapewnić człowiekowi spokoju i szczęścia.Dlatego właśnie wymienia przedmioty codziennego użytku jako przykład zmiany. Porcelana, która zostanie zniszczona jeżeli dojdzie do wojny lub przeprowadzki, fotel, który nie może być wygodny aby nie było żal go zostawić gdy nastanie czas ucieczki czy przeprowadzki, książek,których nie można zabrać ze sobą, a jedyna radość,którą mogą nadal sprawić to pamięć o ich zawartości, czy ostatecznie ubrania,które nie mogą być zbytkiem luksusu dla Podmiotu, a jedynie koniecznym minimum.
Właśnie przez wzgląd głównie na sytuację społeczno-polityczną Barańczak mówi, że nie wolno się do niczego przyzwyczajać i tracić czujności, ponieważ wszystko możemy stracić w jednej chwili, całe życie, marzenia mogą zostać zniszczone - "Kto ci powiedział, że można się przyzwyczajać?/ Kto ci powiedział, że cokolwiek jest na zawsze?/ Kto ci powiedział, że można się przyzwyczajać?/ Czy nikt ci nie powiedział, że nie będziesz nigdy w świecie/ Czuł się jak u siebie w domu?/ Czy nikt ci nie powiedział, że nie będziesz nigdy w świecie/ Czuł się jak u siebie w domu?"